Di Sait Vo Lusérn



20/01/2017
()

DI GUATN MANÌARN EPPAZ VO DISEDJAR?

Daz alt baible gesotzt vorå miar in di korìara lèchltme å traure, djukht an plikh afti sait pinn binkhl von oage, denna heftze di oang in di höache un schüttlt in khopf. I o mach a timmegez lècharle un schüttl in khopf, ma né i né si håm koràdjo zo khöda a bort.
Nidar nå, aft d’åndar sait, soinda gesotzt a baibe un a månn, peade umme di vüchtzekh. Si hatt gelekk di vüaz pinn schua affon sitz vorå irn, fodràrt pitt schümman roatn stòff, un schauget hivorlort auz pa vestar sovl bida nicht berat. Furse mòrng bartze leng soin ars affon gelàichege sitz bodase nå iz zo boschaiza, pensàre. 
In di korìara soinda khindar o. Ma höart vil ren von khindar vo haützotage, boda nèt khennen di guatn manìarn, ma vo bem schöllatnsase lirnen balsa nia håm okasióng z’segase? Tüat schaungen ummar gianante auz pa bege inaran iaglan groazan statt: aniaglaz tüat sovl bi ’z berat alùmma, alle gian durch un her azpi di narratn åna z’schauga afti åndarn, un azma nèt geat ar a bege ristschàrtma zo khemma geschupft danìdar. Ma dar peste platz zo rendranen kunt von letzan manìarn von laüt iz sichar dar trèno. I viazàr vil pinn trèno un balde nicht darpai hån zo lesa gevalltzmar schaung å di laüt un bia sa tüan. ’Z soinda di sèlln boda pasàrn gåntze urn pinn telefonì ågepècht in oar schraigante ummar soine privàtn afàre. Miar di afàre von åndarn gianmar nicht å, ma azze pròpio nèt mage tüan åndarst, lüsnese gearn un zèrte vert izta zo lirna drauz mearar baz vo viln libardarn. ’Z soinda puallaüt odar spusan boda straitn pan telefonì un vil vert geatz zo geriva schaüla letz. Lazzanse asó, åna njånka z’schauganen in di oang, tortimìtt hundart fremmegen boda lüsnen?
Ja, asó usitàrtma in ta’ vo haüt! Lüsnen musika pinn telefonì - åna khopfhöarar, ’z iz hoatar, zoa azta alle di åndarn mang höarn o - iz gest eppaz gåntz normàlegez fin vor biane zait. Est, Gott sai dånk, di Trenitalia hattz proibìrt, ma nèt alle di kontrolör fidàrnse eppaz zo khöda. Allz ditza billz muanen ke di guatn manìarn soin gånt zo vorlur vor hèrta? I gloabe nèt. Haüt azpi gestarn, di regln soin hoatar un gekhennt, ma tretnse pinn vüaz iz khent hèrta dèstrar, umbrómm di meararstn laüt schaung aft d’åndar sait un lazzan loavan. In ta’ vo haüt niamat bill straitn, umbrómm zo straita izta zo tüananen bea un ma boazt nia bia ’z mage gian zo geriva. Sichar, di zaitn bèksln un vil von regln boma hatt gelirnt disedjar haüt varlérn neméar. Nå azpi da khütt dar Galatèo, schöllatma nèt khön “gesùnthait” balda epparùmmaz niast odar “guatn appetìt” vor ma åheft z’èzza, ma haützotage parìratz anvétze schaüla nèt tüan asó. Ma vor aniaglana alta regl bobar abegem, schöllatada soin a naüga bobaraz aunemmen.
Vil von letzan manìarn vo dar modèrnegen zait håm zo tüana pinn hånttelefón, a dinkh boda hatt gebèkslt ünsar lem un boda haüt niamat magat abegem, sovl ke epparùmmaz vorgèzzt zo stèllaz auz sinamài an sunta ka miss! Moi nevódo, boda hatt achtza djar, hatt auzgemacht pitt soin tschelln a naüga regl: an såntzta abas, balsase vennen alle panåndar atz birthaus, khastnsa au alle di telefonìn attimìtt in tisch un daz earst boda nimp in soi in di hånt zalt a khear! A tiabas a bòtta, di altn håm eppaz zo lirna von djungen o!

Paolo Pergher

 

Trentino, Di Sait vo Lusérn, venerdì 20 gennaio 2017
DI GUATN MANÌARN EPPAZ VO DISEDJAR?