Di Sait Vo Lusern



17/02/2017
()

SCHÉLLA MARTZO

Rivive il 25 febbraio l’antica tradizione pagana



È finalmente arrivata la neve!
L’inverno quest’anno ci ha fatto attendere e proprio negli scorsi giorni, a partire da domenica 5 febbraio, un manto bianco ha ricoperto l’intera Luserna. E sperando che continui a nevicare noi oggi vi raccontiamo del Marzo…
antico rito che dovrebbe salutare l’inverno e che, negli ultimi anni, visti i cambiamenti stagionali, lo coglie proprio al suo apice.
Il 25 febbraio vi aspettiamo tutti a festeggiare con noi quest’antica tradizione: dalle 16 saranno disponibili in biblioteca dei laboratori per grandi e piccini, alle 17.30 tradizionale giro del paese per la raccolta della legna, alle 18.30 partenza della fiaccolata dalla piazza, accompagnati dalle musiche dei Berserker, e alle 19 tutti con il naso all’insù per vedere il grande falò realizzato dai Vigili del Fuoco Volontari che, come sempre, ci aspettano poi per una pasta in compagnia!

Di zait sogitàrt zo bèksla un zo drena ma di traditzióngen, zum gelükh, stian hèrta in soi platz. Dar Martzo iz pròprio ummana vo dise. Atz Lusérn izzar hèrta khent gevairt in lest tage von bintar. Disa traditzióng khint sichar auz von riti pagani, boda hatt auzgeschauget azpe dar “capodanno della natura” benn da rift dar bintar un heft å dar långez. Ma alle bizzan, oramai, ke di zait iz gebèkslt un ke di stadjóngen o soin neméar di gelàichege un defàti, ’z soinz oramai a par a djar ke, pinn månat von hornung hefta å dar djüst bintar atz Lusern.
Dise djar alle di kontràde von lånt håm gehatt soin Martzo un håm gemacht a gara vor berden hatt gemacht gröazar. Asó iz no vürkhent ke, in abas vorånahì epparùmmaz hatt vorprunnt in sèll von åndarn. Von djardar ’90 dar Kultùrinstitut hatt ågeheft auzorichta disa manifestatzióng pittar Pro Loco un pinn pompìarn au atz Kraütz.
Haür o, in sunta vünve von hornung hattz ågeheft z‘ snaiba: un alóra, est, pitt 30 skéi snea atti bisan matma sichar ren vo disan “Martzo” boda hatt zo riva…
Ditza djar dar Martzo bart khemmen gevairt an sånzta atz 25 von hornung. Azpe hèrta in sèll tage bartnda khemmen augerichtet mearar sachandar: bar vennenaz alle di viare in tages in di Bibliotèk vo Lusérn zo macha “laboratori” vor di khlumman un vor di groazan un dena, di vünve un a halbez geabar ummar pa lånt zo “Schèlla Martzo”: lesante au ’z holz un tragantez pinn karéttn au atz Kraütz, gevüart von Berserker; sèmm di pompìarn vo Lusérn bartn züntn, hèrta pitt vil fantasia, daz groaz vaür, di sibane abas. Azpe hèrta di pompìar, pittar bichtige hilf von baibar vo Lusérn, bartn boróatn di tschoi pitt pasta, proat, khes… un ’z gevaira bart gian vürsnen!
Haür, in okasióng von Martzo, bartnda khemmen atz Lusérn vil djunge invidàrt von studéntn vodar dritte klasse vodar ünsar mittlschual von “Istituto Comprensivo Folgaria Lavarone Luserna” pinn projèkt Erasmus. Dise djunge bartn khemmen von Österraich, vodar Tzekische Republìk un vodar Estonia un bartn stian att d’ünsar hoachebene da gånzt boch zo khenna di zimbrische traditzióngen un ünsar zung. In tage von Martzo alle dise fremmege djunge, pitn ünsarn un pinn profesör bartn khennen Lusérn: mòrgas gianante zo tritzla nå in tritt von Sambinélo, in tages segante in Dokumentationszentrum, ’z Haus von Prükk un dena zo provàra zo khnöppla pinn baibar vodar Khnöpplschual vo Lusérn un an lestn segante in Martzo.
Dopo an tage asó dise fremmege djunge bartn nèt mang tüan pitt mindar zo halta gearn ünsar Lusérn.

Daniel von Polèz

 

Trentino, Di Sait vo Lusérn, venerdì 17 febbraio 2017
SCHÉLLA MARTZO