Per la gente di montagna, bruciare l’inverno, simbolicamente rappresentato da un grande falò, e chiamare il Martzo significa risvegliare la terra perché si possa iniziare un nuovo anno di semina e di raccolto.

Est dar Martzo iz a sachan boda macht zuarkhemmen vil von ünsarn laüt boda vort lem peng arbat, un boda rüaft aftz Kraütz alle di Lusérnar boda lem in lånt o. Alle uminùm in vaür zo traiba vort daz schaüla bèttar un zo rüava di lengarn tang von långez. Di gröazarn khindar gian ummar pa lånt pinn karétt zo lesa au di faschìla holtz boda boróatn di laüt auzzalt dar tür, un di khlümmanarn, balsa nètt gelången zo machase vüarn se o aftn karétt, gian nå pittn schèlln un pittn struméntn boda khlèpparn un bosa boróatn in di biblioték in tages.
In Martzo vorprennenen di Pompìarn, pitt allz daz sèll bodada bill soin zoa az sai eppaz sichar vor alle un daz sèll boda khint vorprennt, iz a katàsta holtz. Un alóra khintmar in sint balde pinn gest khinn i un bintsche mear håm no pensàrt aftn martzo, ma biar khindar, bibar ånka soin gest khlumma, håmda gehaltet z’züntanen. Bar soin gånt ummar kan laüt boda håm gehatt di aute, sichar mindar baz in ta’ vo haüt, zo vorsa di altn kopertü bobar håm gedjukht drau afte katàsta augemacht pitt alla dar sòrt, ’z holtz hattmaz gemucht sparn.
Bar soinaz gezoget sin au untar in fòrte, au pa bisan von Boaln, getritzlt pinn schnearöaf, ber ’z izta gest guat zo tragase, un lai in pa snea å pittn skarpü von Piuma boda nètt håm gelazzt inngian nicht, di åndarn. Un balzaz hatt varìrt ke da hebatnaz gemak seng vo baitom, abe in lånt, saibaraz augehaltet un håm augemacht in khast. In tåmpf von kopertü, azzeda drau pensàr, höaren no est nidar pa gorgl, kesà bida dar ozòno iz lai inkånt, baldaraz hatt gesek pittn forminént zo gebanen vaür.
Est sichar tüanatz niamat mear, bar soin alle mearar ekolodjìsti, un iz djüst asó, bar håm a bèlt zo lazza in sèllnen bodaz nåkhemmen, nètt zo distrüdjrase, ma pensàrn ke bar håm geholft zo halta au a traditzióng un zo machase lem fin haüt, machtzme höarn eppaz mindar in kolpa vor in schade bode sichar håm gemacht.

Ang